Çocukların gelişimi her dönemde ve her düzeyde önemli bir durum arz eder. Bu gelişimlerden biri de ince motor gelişimi olarak bilinir. Çocukların hareketleri ile doğru orantılı olan ince motor gelişimi aynı zamanda çocuğun becerileri ile de yakından alakalıdır. Kısaca tanım yapmak gerekirse el ile parmaklarda bulunan küçük kasların iyi bir şekilde yönetilmesi ve emir komut kısmında sıkıntı yaşanmaması anlamına gelmektedir. Bu süreç daha çocuğun doğduğu ilk aylardan itibaren verilen oyuncakları yakalamaya çalışması ya da kavramaya çalışması yani kısaca tepkisi ile başlar. Bu ince kasların gelişimi oldukça önemli bir durumdur ve gelişmesi için bazı yaşlar kritik yaş olarak bilinir.
İnce motor becerilerinin geliştiği alan 3'e ayrılır. Bu da 3 önemli kavrama denk gelmektedir. Öncelikle el ile kavrama, parmak ile kavrama ve daha sonra göz ile kavrama şeklindedir. Tüm bu aşamalar adım adım gerçekleşir ve biri olmadan diğer adıma geçmek gelişim sürecinde doğru bir durum meydana getirmez. Bu sebep ile belli yaşlarda belli adımlar meydana gelir. Bu adımları doğru bir şekilde takip etmek ve çocuğun gelişimine katkı sağlamak gerekmektedir. Aynı zamanda bu ince motor kaslar çocuğun eğitim süreci için de oldukça önemlidir. Şöyle ki ince motor gelişimleri okul hayatında yazı yazma sürecinde oldukça büyük etkendir. Yazı yazmakta zorlanan çocukların ince motor kasları gelişmemekle birlikte yazı yazmayı da başaramayınca okuldan soğuması oldukça mümkündür. Bu sebeple ince motor kasların gelişimi yaşamın her adımında büyük bir etkendir.
Bu çocuğun ilk aylarda gösterdiği yakalama refleski hemen hemen her çocukta aynı durumdadır. Çocuk başta her şeyi yakalamak için bir çaba gösterip ellerini açmaya başlar ama daha sonra bu refleksi kontrollü bir şekilde yapmaya başlar. Bebek tüm nesneleri gelişi güzel tutarken elindeki ince motor gelişimi ile kontrollü tutmaya çalışması el ile nesne kavrama olarak nitelendirilir.
Bu makaleyi okudunuz mu?
İnce motor beceriler genelden özele doğru bir hareket ile gelişir. Önce en geleni ve büyüğü daha sonra yavaş yavaş ayrıntılı olan küçük kaslara geçiş söz konusudur. Bu bağlamda önce el gelişirken daha sonra parmak kasları gelişir. Parmak kaslarının gelişimi de artık ellerinin yanında parmaklarını kullanmayı öğrenme sürecine denir. Bununla birlikte parmaklarını kullanmayı deneyimleyen çocuk, küçük nesnelere de ilgi duymaya, onları kavrayıp tutmaya başlayacaktır.
Bu süreç ise el ve göz koordinasyonunun birlikte çalışması ile gelişen bir deneyimlemedir. Artık bebek 4 aydan itibaren hareket eden nesneleri gözleri ile takip etmeye çalışır ve bunun için bir koordinasyon sağlar. Gözleri eller ile birlikte çalışarak ince motor kasların daha da iyi çalışmasına yardımcı olur.
Bu yaş aralığı çocuğunuzun artık kreş ile tanışma yaşlarıdır. İnce motor gelişiminin yanında belli bir akademik düzeyin de temellerinin atılmasını sağlayan yaşlardır. bu sebeple oldukça hassas bir süreç gerektirir. Kalem tutma becerisinin gelişmesi için en önemli yaş aralıkları da bu yaş aralıklarıdır. Çocuk bu yaş aralığında aşağıdaki durumları yaşamalıdır.
Sorumluluk kazanmakla birlikte kendi işlerini yapma (susadığında bardağa kendi suyunu doldurmaya çalışmak ve suyu taşırmamak, kıyafetlerini giyerken düğmelerini iliklemek gibi)