Bir diğer adıyla bellek olarak adlandırılan hafıza; insanın gördüğü ve öğrendiği her bilgiyi beynin içinde tutan bir depolama alanıdır. Kişi istediği her şeyi beyninde tutabilir. Bazı bilgileri beyinde tutması kolayken bazı bilgileri beyinde tutması zordur. Beyinde tutma yetisi kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Özellikle çocuklarda çeşitli aktivitelerle desteklendiğinde çok daha hızlı gelişme göstermektedir. Çocuğun hafızasının güçlü olması okul hayatını olumlu yönde etkileyen bir faktördür. Çocuklarda hafızayı güçlendirmek için uygulanan bazı yöntemler vardır. Bu yöntemlerden en etkililerini şunlardır:
Bedensel gelişimde olduğu gibi zihinsel gelişimde de egzersiz yapılarak hafızayı güçlendirmek mümkündür. Bu egzersizler beyni zorlayıcı egzersizler olup hafızayı güçlendirmekte çok etkilidirler. Çocuklarla ezberleyerek şarkı söyleme etkinlikleri, ezberleyerek şiir okuma etkinlikleri düzenleyerek çocuğun hafızasını güçlendirmek mümkündür.
Çocukların hafızasını güçlendirmek için dengeli ve sağlıklı beslenmeleri çok önemlidir. Çocuğun gün içinde tüketeceği bir avuç fındık ya da birkaç tane ceviz hafızayı güçlendirmekte çok fayda sağlamaktadır. Omega-3 bakımından zengin olan ton, somon ve hamsi gibi balıkların tüketimi hafızayı güçlendirmek için çok etkili olmaktadır.
Sağlıklı uyku uyumak hafızayı olumlu yönde etkileyen bir faktördür. Gün içinde bir çocuğun 12 saat, bir yetişkinin ise 8 saat uyuması sağlıklı olarak kabul edilmektedir. Güneş doğduğunda uyanmış olmak güneşin yaydığı enerjiyi alabilmek için oldukça önemlidir. Bu nedenle gece erkenden uyumak gerekmektedir.
Hafızayı güçlendirmek için uygulanan yöntemlerden biri de spor yapmaktır. Spor yapmak sadece bedensel değil beyin gelişimine de oldukça faydalıdır. Spor vücudun kan akışını hızlandırarak beyne oksijen taşınmasına yardımcı olur. Beyne oksijen taşınması da zihinsel gelişimi iyi yönde etkiler.
İlginizi çekebilir: Okul Öncesi Dönemde Beden Eğitimi ve Sporun Önemi
Hafızanın çocuk yaşlarda geliştirilmeye başlanması çocuğun tüm hayatını olumlu yönde etkilemektedir.
1-2 Yaş: 1-2 yaş dönemi çocukların hafızasının oluşmaya başladığı dönemdir. Anne babaların çocuklarına bu süreçte oldukça pozitif ve olumlu yaklaşmaları gerekmektedir. Çocuk göreceği her şeyi hafızasına kaydedecektir. Bu nedenle ne kadar olumlu ve pozitif yaklaşılırsa çocuk ilerleyen zamanda o kadar mutlu olacaktır. Bu dönemde anne babalar sürekli olarak çocuklarını dinlemeli ve yapmak istediği şeylerde ters bir tepki göstermeden yardımcı olmalıdırlar. Çocukların hafızasını geliştirmek için resimli kitaplardan yararlanılabilir. Çocuklara gördükleri hayvanları, bitkileri ve nesneleri göstererek öğrenmelerini sağlamak hafızasını güçlendirmekte faydalı olacaktır.
3 Yaş: Anne babalar çocuklarıyla iletişim kurarken mutlaka basit cümleler kurmaya dikkat etmelidirler. Birden fazla komut vermekten kaçınmalı, her şeyin sıralı yapılmasına dikkat edilmelidir. Bu dönemde çocukların taklit etmek ve hayal kurmak gibi birçok yeteneği ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle anne babaların, çocuklarına beyin egzersizi yaptırarak hayal kurmaya teşvik etmeleri hafıza gelişimleri açısından çok faydalı olacaktır.
4 Yaş ve Üzerindeki Çocuklar: 4 yaş dönemi, çocukların hafızalarını aktif olarak kullanmaya başladığı dönemdir. Bu dönemde çocuğun gerçekleştireceği çeşitli aktivitelerle hafızasının güçlenmesine destek olunmalıdır. Çalışan anne babalar, çocuklarının sosyal aktivite gerçekleştirmesi ve kendini geliştirmesine yardımcı olması için anaokulu ve kreş gibi kurumlara göndermektedir. Çocuklara evde verilecek işlerle de sosyal olarak etkin olması sağlanabilir. Çocukla evde oyunlar oynamak çocuğa problem çözme yeteneği kazandıracak ve hafızanı geliştirecektir. Oyun sonrası oyuncaklarını toplamasını sağlamak çocuğun sorumluluk bilincinin de artmasını sağlayacaktır. Çocukların hafızasını geliştirmek için oynanabilecek bazı oyunlar vardır. Bu oyunlardan bazıları resim eşleştirmek, sayı eşleştirmek, şekilleri yerleştirmek, bulmaca çözmek, boyama yapmaktır.
İlginizi çekebilir: OKUL ÖNCESİ EĞİTİM NEDEN ÖNEMLİ?
Çocuğun zekasıyla hafızası aynı şekilde gelişim göstermemektedir. Çocuğun zeki olması hafızasının güçlü olacağı anlamına gelmez. Aynı şekilde hafızasının güçlü olması çocuğun zeki olduğunu anlamına da gelmez. Bu nedenle anne babaların çocuklarının zekasıyla hafızasının birlikte gelişmesini sağlamaları için beslenme şekillerine çok dikkat etmeleri gerekmektedir. Çünkü çocukların hafızasının güçlenmesini etkileyen en büyük nedenlerden biri beslenme şeklidir. Çocukların tüketimiyle hafızasının güçlenmesine fayda sağlayacak besinler; süt ve süt ürünleri, yumurta, Omega-3, B gurubu vitaminleri, çinko, tahıllar, kırmızı et, sebze-meyve, ceviz ve pekmezdir. Çocuğun bu besinlerin düzenli tüketmesiyle, alacağı vitamin ve minerallerle hafızanın güçlenmesine ciddi fayda sağlayacaktır.