Kişinin düzenli bir biçimde yaşamı boyunca kitap okuma eylemi gerçekleştirmesi, okuma alışkanlığı olarak tanımlanmaktadır. Kişilerin okuma öğrenimini kazandıklarından sonra, kitap okumayı alışkanlık haline getirmeleri önemli bir kazanımdır.
Çocuklar okumayı ilk öğrendikleri ilkokul döneminde etrafındaki kişileri rol model alırlar. Anne babanın ya da öğretmeninin kitap okuyor olması çocuğun algısında kitap okumanın zevkli bir eylem olduğu algısı uyandırmakta ve çocuğu da kitap okuması için teşvik etmektedir. Bu dönemlerde çocuklara alınan bol resimli kitaplar hem çocuğu kitap okuması için heveslendirecek hem de çocuğun hayal gücünün gelişmesine katkı sağlayacaktır.
Çocukluk döneminde çok kitap okuyan çocuk, ileride kitap okuma alışkanlığı kazanmış bir yetişkin olmaktadır. Okuma alışkanlığı kazanmış bir birey, tüm hayatını öğrenerek ve kendini geliştirerek geçirmektedir. Bu nedenle çocuğa okuma alışkanlığı kazandırmak son derece önemli bir konudur. Bunu yaparken öncelikle çocuğun ilgi alanları keşfetmek gerekmektedir.
Günümüzde çocuklar, teknolojinin gelişmesi sonucu kitap okumaktan ziyade zamanının büyük bir kısmını internette geçirme eğilimi göstermektedir. Çocukları kitap okumaktan caydırıcı diğer etkenler de televizyon, bilgisayar oyunlar, çizgi filmlerdir. Bunlarla vakit geçiren çocuk bir süre sonra kitap okuyarak hayal gücüyle bir dünya kurgulamaktansa, kendisine hazır sunulmuş olanı tercih etmektedir. Hazır ve karmaşık bu görseller dünyası çocuğun hayal gücünü sınırlandırıp geliştirmesine engel olmaktadır. Çocukların, internet ve oyun dünyasından uzaklaşıp okuma alışkanlığı kazanabilmelerini sağlamak için anne babalara büyük rol düşmektedir. Çocuğun ilk ve en büyük rol modelinin anne babası olduğunu unutmamak gerekir.
İlginizi çekebilir: Sosyal Medyanın Çocuklar Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Çocuğun bilinçaltında anne baba davranışlarının yer aldığı bilinmektedir. Çocuk bilincinin gelişme aşamasında anne babasının her davranışını örnek almaktadır. Çocuğun anne babasını kitap okurken görmesi çocukta kitap okumanın çok önemli ve değerli bir eylem olduğu algısını uyandıracaktır. Çocuk anne babasının yaptığı bu eylemi örnek alacak ve kendisi de kitap okumak isteyecektir.
Çocuk okuma öğrenimini kazanmamış henüz anaokuluna gidiyor olabilir. Anne babanın bu dönemde çocuğuna sık sık kitap okuması gerekmektedir. Özellikle de yatmadan önce çocuğa kitap okumak hem çocuğun hayal gücünün gelişmesine yardım edecek hem de çocuk okuma öğrenimini kazandığında hevesle kitap okumasına teşvik edecektir.
Çocukla okuduğu kitaptaki kahramanlarla veya olaylara ilgili sohbet etmek çocuğun olaylar karşısındaki muhakeme yeteneğinin gelişmesine yardımcı olmaktadır. Okuma yazma öğrenimini kazanan çocuğun günlük yazmaya teşvik edilmesi gerekmektedir. Çocuğun günlük yazması sadece yazı yazmasını destekleyen bir eylem olarak görülmemelidir. Her ne kadar yazarak yapılsa da çocuğun beyin fırtınası yapmasını ve okuma alışkanlığını destekleyen bir eylemdir.
Çocukla kitap alışverişine çıkmak çocuğun okuması için büyük bir teşvik oluşturmaktadır. Çocuğu kitap dünyasına götürmek çocuğun hangi tür kitaplardan hoşlandığını iyi algılamasına yani çocuğun kendini keşfetmesine katkı sağlayacaktır. Çocuk aldığı kitapları hevesle okumak için sabırsızlanacak ve bu kadar okuma odaklı olduğu için internet ve televizyon gibi dikkatini dağıtacak ortamlarda kendi isteği ile bulunmaktan kaçınacaktır.
Çocuğu sadece kitaplarla sınırlandırmayıp okuma hayatını çocuk dergi abonelikleriyle zenginleştirmek çocuğu hem okumaktan koparmayacak hem de eğlenebileceği bir alternatif olacaktır. Çocuk dergilerinde bulunan bulmacalar, boyamalarla çocuk hem beyin fırtınası yapma fırsatı bulacak hem de eğlenerek zaman geçirecektir. Çocuğa kitap okumak her zaman sevimli gelmeyebilir. Bu durumlar için çocuğun motivasyonunu destekleyecek görsellere sahip olan kitaplar veya dergilerle çocuğun okumaktan kopmamasını sağlamak gerekmektedir. Bu tarz görseli zengin dergi ve kitapları çocukların rahat ulaşabileceği bir yere koymak çocuk için daha etkili olacaktır.
Çocukla kütüphanede dolaşmak, birlikte ailece kitap okuma etkinlikleri düzenlemek çocuğun okuma motivasyonunu artıracak ve aile ilişkilerinin güçlenmesine katkı sağlayacaktır. Bazen çocuğun kendi kitabını aile içinde sesli okumasını sağlamak çocuğun özgüvenini geliştirmesinde çok faydalı olacaktır. Çocuk okumasını gerçekleştirirken başka şeylerle uğraşılmaması, çocuğun okuduklarını içtenlikle dinlemeye özen gösterilmesi gerekmektedir. Dinlendiğini gören çocuk için bu mutluluk sebebi olacak, çocuğu motive edecek, çocuğa kendisinin değerli olduğunu hissettirecek ve çocuğun özgüvenini arttıracaktır.
İlginizi çekebilir: ÖZGÜVEN NEDİR? ÇOCUĞUN ÖZGÜVENİ NASIL ARTIRILIR?
Çocukla okul çıkışı film izleme aktiviteleri gerçekleştirmek çocuk için olumlu değişiklik olacaktır. Çocuğun okuma alışkanlığından kopmasını engelleyecektir. İzlediği filmin okuduğu bir hikayenin sinemaya uyarlanmış hali olması çocuk için etkili bir etkinlik olacaktır. Çocuk kitaptan uyarlama bir filmi izlediğinde kitabın kusursuz betimleyici dünyasının farkını anlayacak ve okumaya devam etmek için sabırsızlanacaktır. Bütün bunların yanında etkileyici görseller içeren filmler izlemek çocuğun hayal dünyasını geliştirmesi için çok faydalı olacaktır.